We gaan dansen

Maandag 13 juni weer een bijeenkomst van "groep 1" gehad. De bedoeling was om te onderzoeken hoe we de  drie keuzen die we eerder gemaakt hebben (zorg en ervaren; identiteit en verbinden; bedrijven en  expressie) kunnen verbinden met BAM. Het is vooral een brainstormsessie geworden, waarin de ideeën en gedachten en opwellingen over tafel vlogen. Wat is bijvoorbeeld "expressie" bij bedrijven? Vallen daar ook reclame-uitingen onder? En sponsoring van kunst- en cultuuruitingen?

Ook kwam het inspelen op de actualiteit weer ter tafel. Hoe doen we dat als BAM. De parallel, die in een van de eerste sessies gemaakt werd, met de manier van werken bij redacties van radio en televisie werd weer getrokken. Hoe kunnen wij, net als tv- en radioredacties, snel en zinnig inspringen op de actualiteit. Dat betekent dat wij snel iets moeten kunnen organiseren, snel de juiste mensen moeten kunnen vinden die ons informatie kunnen verschaffen. Maar ook dat we op langere termijn diepgravender "reportages" moeten kunnen maken, die minder vluchtig zijn. We hebben besloten dat wij als groep een dergelijke redactie vormen en we hebben Hennie de Koogel als hoofdredacteur "benoemd". Hoe dit zich verder gaat ontwikkelen zal de toekomst leren.

Ruth kwam met het idee om als verbindend thema "Dans" te nemen. Voor alle drie de keuzecombinaties hebben we een soort mindmap bij elkaar gebrainstormd, waarin "Dans en Gouda" het centrale uitgangspunt is (zie afbeelding; klik op de afbeelding om te vergroten).

Voor de volgende week kiest ieder van ons uit elk van de drie keuzecombinaties twee items die hem/haar het meest aanspreken en dan gaan we daar mee verder. We moeten daarbij wel in het achterhoofd houden dat het Leitmotiv "Hoop" ook mee moet spelen.

Waterwolfwaarnemingen

Hoe gaat het tot nu toe? Tijd voor een paar waarnemingen hierover.

Een belangrijk gegeven, waar eigenlijk geen of nauwelijks aandacht aan besteed wordt, is het feit dat er in "ons vak" in de loop der tijd (eeuwen in sommige gevallen) een modus operandi ontstaan is, waarin er een balans bestaat tussen werkmethode en "output". Deze balans is een werkmethode die - aldus uitgevoerd - het meest economisch en werkbaar is. Het op deze wijze werken geeft de beste resultaten voor dit werk tegen de minste belemmeringen. Veranderingen in die werkwijze betekent dan automatisch kwaliteitsverlies in het werk of in de uitvoering. Door deze in de praktijk ontstane optimale werkwijze te herorganiseren door middel van modellen-op-papier die komen vanuit een management- of stuurlaag die geen zicht heeft op die onstane maximalisering, ontstaat er alleen maar wanorde.

Een tweede punt is: in het "echte leven" worden veranderingen aangestuurd van onderaf en van binnenuit. Al in de Middeleeuwen werden (stads)privileges niet zomaar gegeven door de landsheer. Van bovenaf opgelegde veranderingen geven alleen maar wrijving. Nee, er was in de samenleving een situatie ontstaan, die achteraf door de landsheer bevestigd en gelegaliseerd werd door het verlenen van privileges. Daar staat dan wel weer tegenover dat de landsheer een beroep op zijn onderdanen kon doen in tijden van oorlog bijvoorbeeld: voor wat hoort wat. Het was een precair evenwicht waarbij de landsheer niet kon zonder zijn onderdanen en de onderdanen niet konden zonder de bescherming door de landsheer.

Hetzelfde zien we in de huidige maatschappij: (nieuwe) wetgeving vertolkt al langer bestaande gevoelens in de maatschappij. Bijvoorbeeld, in de huidige maatschappij is de teneur die van de roep om zwaardere straffen, ook voor lichte vergrijpen, kwajongens als criminelen bestempelen enz. En de wetgevende macht volgt daarin door de wetten en regelgeving strenger te maken. De wetgever legaliseert dus achteraf een nieuw ontstane situatie.

Dit geldt ook in kleinere organisaties: blijvende veranderingen worden aangestuurd van onderaf en van binnenuit. Van buiten en van boven opgelegde veranderingen zullen geen lang leven beschoren zijn. Er ontstaat wrijving in de organisatie en er wordt gemord.
In dit Waterwolfproject wordt geprobeerd om de veranderingen van onderaf en van binnenuit kunstmatig te bewerkstelligen: als de werknemers deze nieuwe werkmethode aanvaarden, dan ontstaat het "nieuwe werken" (een term met allerlei negatieve associaties) automatisch. Op zich is dit slim, want dan zouden de veranderingen inderdaad van binnenuit en van onderaf komen.

Maar zal het zo gaan? Het is de bedoeling dat het "nieuwe werken" geen extra tijd in beslag gaat nemen. Dat het soepel "instroomt" als nieuwe werkwijze. Maar dat zal niet lukken. Want het lijkt dat de veranderingen van binnenuit en van onderaf komen, maar dat is schijn. De feitelijke situatie is precies andersom.

Kortom. Veel van het werk zal op de oude vertrouwde manier blijven gebeuren, omdat dat nu eenmaal de beste, de optimale methode is. Nieuwe aandachtspunten kunnen eventueel volgens nieuwe methoden opgezet worden, maar dat betekent wel dat die náást en bovenop het oude werk moeten gebeuren. Zo zullen ideeën die ik heb over BAM-projecten en -projectjes in de Goudse moslimgemeenschap niet direct binnen mijn werk als beheerder van de bibliotheek en de cartografische collecties passen. Hoewel er in de toekomst wellicht de vruchten van geplukt kunnen worden. Maar het primaire werk van beheer van de bibliotheek en de kaartencollecties zal op de oude manier blijven gebeuren. Misschien dat hier en daar het een en ander geautomatiseerd kan worden, maar de basis blijft onveranderd. Overigens passen deze projecten en projectjes weer wel veel beter in een organisatie waarin de medewerkers multifunctioneel inzetbaar zijn!

Zorg en ervaren. - Wereldfestival. - Yurt. - Selectiecriterium

Weer eens tijd vrijmaken voor de blog. Het is er even niet van gekomen, omdat andere zaken meer prioriteit hadden.


Zorg en ervaren
Sinds mijn laatste post hebben we overigens niet stil gezeten. Ons groepje heeft wel degelijk "waargenomen". Uitgaande van de combinatie "Zorg" - "Ervaren" (zie hiervoor de vorige post), zijn we gezamenlijk naar Reakt geweest, op de Hoge Gouwe 65. Reakt is een instelling voor sociaal-psychiatrische zorg die diverse andere instellingen voor dagbesteding en arbeidsrehabilitatie huisvest. We hebben daar heel wat informatie gekregen over de organisatie en wat ze doen om mensen met een psychiatrische handicap weer in de maatschappij te laten functioneren. Het was onze bedoeling om proberen uit te zoeken of BAM iets zou kunnen betekenen voor de instelling. Maar men bleef steken in het mantra: we zoeken stageplaatsen voor onze cliënten, of tentoonstellingsruimte voor hun artistieke producten.
Van een nieuwe en vernieuwende insteek is op dit moment nog geen sprake. Misschien komt dat nog...

Wereldfestival
Mijn persoonlijke waarnemingen, die ik in het Waterwolfkader doe, mag ik ook niet vergeten. Ik houd natuurlijk steeds "mijn" waarnemingsoogpunten (identiteit en verbinden) in het achterhoofd. Via Carina heb ik vernomen dat het SOG (= Stichting Ontwikkelingssamenwerking Gouda) bezig is met het organiseren van een Wereldfestival in Gouda. Dat vindt toevallig plaats op Open Monumentendag (11 september), een dag waarop het streekarchief toch al activiteiten heeft. Het museum en de openbare bibliotheek hadden hun tuin/plein al ter beschikking gesteld voor activiteiten van het festival. Verder komen er kraampjes op het stuk Achter de Kerk vanaf het museum tot de Spieringstraat. Het leek mij wel een goed idee om het festival uit te breiden naar het plein van het streekarchief.
Contact met de organisatie was gauw gelegd en het ziet er naar uit dat het wel gaat lukken om ook iets op het archiefplein te doen. Het is trouwens ook de dag waarop de Jeruzalemkapel opengesteld wordt voor het publiek, dus we slaan dan heel wat vliegen in één klap.

Yurt
De Hofstedendagen (5 en 6 juni) heb ik ook gebruikt om waar te nemen (althans één Hofstedendag: 6 juni). Dit jaar stond er voor het eerst een yurt (een Turks-Mongoolse nomadentent), waarin Turkse vrouwen brood zaten te bakken. Ik heb contact gelegd met de voorzitter van de organisatie die de yurt geregeld heeft, Aydemir Çetin. Hij is voorzitter van de Allochtonen Advies Raad. Ik heb hem verteld over het idee van een wereldfestival en hij wil daar graag aan meewerken.
Mijn eerste idee was meteen: zo’n yurt op het plein bij het streekarchief zou leuk zijn.
Ik ontmoette hier ook de heer Abdellah Laaguilli, die ik al via andere kanalen ken als vertegenwoordiger van de Marokkaanse gemeenschap. En ook hij wil graag meedoen met het Wereldfestival.

Selectiecriterium
Dit alles gaf mij een belangrijk selectiecriterium aan, om de gebeurtenissen die we nader willen "ontmoeten" te selecteren. Het is een criterium "ad negationem": wat hebben wij als organisatie(s) niet; wat zijn onze witte plekken, onze leemtes. En kunnen wij die leemtes en witte plekken vullen, zó dat toekomstige generaties daar iets aan hebben. Dus niet blijven hangen in het verleden, of het heden, maar vanuit het heden werken naar toekomstige wensen.

Ideeën

Donderdag 27 mei waren Carina, Hayat en Jan Willem weer even bij elkaar om nog wat te brainstormen over wat we verder willen doen. De anderen van onze groep waren afwezig door vakantie of ziekte.

We hebben geprobeerd om manieren te vinden om onze (= BAM) rol in de samenleving te verduidelijken. Uitgaande van het eerste rijtje (zie hiervoor mijn post van 21 mei), gecombineerd met een term uit het tweede rijtje, moeten wij bijvoorbeeld presentatievormen vinden om het publiek bij onze organisaties te betrekken.

We zijn uitgekomen op drie combinaties:

1. "Vervoer" en "Ervaren" (kijken e.d.): hoe kan BAM zich presenteren in het openbaar vervoer.  Daar zijn twee ideeën uit voortgekomen:
    a. Beeldschermen in het openbaar vervoer waarop BAM zich op allerlei manieren kan presenteren (foto's die de actualiteit raken; aankondigingen van tentoonstellingen, lezingen etc.; oproepjes voor informatie...)
    b. Een leegstaande ruimte op het station vullen met expositiemateriaal.

2. "Verbinden" en "Identiteit": hoe kunnen we verschillende inwonersgroepen met elkaar in contact brengen. Ook hier zijn twee ideeën uit voortgekomen:
    a. allochtone Gouwenaars laten vertellen over herinneringen aan hun geboorteland die zij in concreto thuis hebben staan (dat kan van alles zijn: een vaasje, een "salon", foto's...). Met en van deze herinneringen is dan een expo of een presentatie o.i.d. te maken.
    b. Meedoen met het Wereldfestival dat dit jaar voor het eerst in Gouda georganiseerd wordt. Die valt samen met Open Monumentendag (11 september), waarop onze instellingen toch al actief zijn.

3. "Bedrijven" en "Expressie" (= produceren/bewerken): de centrale vraag is hier: hoe kunnen we sponsorgeld van bedrijven losmaken door bijv. naamsbekendheid te genereren.
    Het idee is hier om BAM-activiteiten te organiseren in bijv. wachtruimten van die bedrijven. Dat kan weer van alles zijn: van tentoonstellinkjes tot video-presentaties.
   
Maandag gaan we bekijken of we hiermee verder kunnen.

Troetelautochtoon

Onlangs ben ik geïnterviewd voor de Turkse krant Zaman, voor de Benelux-editie. In de papieren versie van de krant is het een hele pagina geworden. De internetversie mist een mooie grote foto van Jan Willem aan het werk. Maar het is toch een leuk artikel geworden. Toch...?

De tekentafel

Maandag 17 mei was er weer een plenaire bijeenkomst. Ik ben nu pas in de gelegenheid om daar een kort en summier verslagje van te doen: ik heb nog andere werkzaamheden.

Helaas kon het onderdeel "Open vragen stellen" en andere interviewtechnieken door Ties van der Meer, gepland voor het middagprogramma, niet doorgaan, omdat hij door de IJslandse aswolken belemmerd werd. Het middagprogramma is dus aangepast.

's Morgens heeft iedereen een samenvatting gegeven van de diverse "waarneem"-opdrachten. Eén en ander is te zien op de Waterwolflab-website en in deze blog.
Na deze ronde ging het verder met de "theorie". Heel in het kort komt het er op neer, dat we de rol van onze organisaties in de samenleving opnieuw moeten bekijken. Dit is des te meer belangrijk, omdat er bezuinigingen doorgevoerd moeten worden. Door het vinden van een nieuwe aanpak en van nieuwe wegen kunnen wij misschien de bezuinigingen voor zijn: de aanval is de beste verdediging.

De |betekenis| van wat wij doen ("waar dient het allemaal voor", "wat is onze visie") en de |inrichting| (de fysieke structuren van en in de organisatie - gebouwen, netwerk etc.) gaan we via een zes-stappenplan, door middel van |"media"| (alles wat gemaakt wordt aan uitingen) te lijf. Als de |betekenis| duidelijk geformuleerd is en de |inrichting| goed is, dan volgen de |"media"| vanzelf...

We hebben nu fase 1 (waarnemen) achter de rug en gaan nu over naar fase 2 (selecteren).
Uitgangspunt is: wij (= BAM) zijn culturele instellingen in de stad. Wij moeten een visie (= plaats die de organisatie in de samenleving wil innemen) formuleren aan de hand van criteria m.b.t. "cultuur", respectievelijk "stad".

Cultuur = leren; Bildung; verheffing; expressie; kijken; reflectie; verbinding; vermaak; onderscheiden; verhalen.
Stad = burgers; bedrijven; uitgaan; toerisme; identiteit; sport; vervoer; zorg; politiek; ruimte/landschap; (regionale) functie.

Vraag is nu hoe je de dingen van het eerste rijtje kunt combineren met zaken uit het tweede rijtje. Hoe kunnen onze instellingen daarmee omgaan?
Formuleer een visie uit de oude waarnemingen en de nieuwe waarnemingen. Gecombineerd met "praktische overwegingen" kom je tot criteria, waarmee je uit de waarnemingen een selectie maakt. Het resultaat zijn "Veelbelovende Waarnemingen", waar we verder mee kunnen. Nou, ga er maar aanstaan. Dit is de theorie, maar de praktijk is natuurlijk weerbarstiger dan de tekentafel.

Prijsvraag 2

Zeg ken jij de mosselman?

De eerste die via deze blog het juiste antwoord geeft, krijgt een prijsje. Die prijs bestaat uit een product uit een van de winkels die ik bezocht heb. Succes!